Khô miệng là tình trạng tuyến nước bọt bị giảm tiết bất thường, gây cảm giác khô rát, dính khó chịu trong miệng. Nếu chỉ là tình trạng tạm thời, khô miệng có thể được khắc phục dễ dàng. Tuy nhiên, nếu khô miệng do nguyên nhân bệnh lý, cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng.
Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về các triệu chứng, nguyên nhân, đối tượng nguy cơ và phương pháp điều trị khô miệng.
Khô miệng là gì?
Khô miệng là tình trạng miệng bị khô một cách bất thường do tuyến nước bọt suy giảm khả năng bài tiết.
- Tầm quan trọng của nước bọt: Nước bọt đóng vai trò thiết yếu trong việc nhai, nuốt, nếm và nói chuyện. Nó còn giúp ngăn ngừa sâu răng bằng cách trung hòa axit của vi khuẩn, rửa trôi thức ăn thừa và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn.
- Hậu quả: Khi bị khô miệng, các hoạt động này trở nên khó khăn, đồng thời tăng nguy cơ mắc các vấn đề về răng miệng.
Triệu chứng nhận biết khô miệng
Các dấu hiệu phổ biến của tình trạng khô miệng bao gồm:
- Cảm giác khô và dính trong miệng.
- Khát nước thường xuyên.
- Miệng bị rát, nứt da quanh góc miệng, nứt môi.
- Lưỡi khô, đỏ, và có cảm giác nóng, đau như kim châm.
- Khó nhai, nuốt, nói chuyện và khó nếm thức ăn.
- Giọng khàn, khô họng, khô mũi.
- Hơi thở có mùi (hôi miệng).
Nguyên nhân gây khô miệng
Nguyên nhân dẫn đến khô miệng rất đa dạng, bao gồm:
- Tác dụng phụ của thuốc: Nhiều loại thuốc có thể gây khô miệng, bao gồm thuốc điều trị trầm cảm, lo âu, đau dây thần kinh, thuốc kháng histamin, thuốc thông mũi, thuốc giãn cơ và thuốc giảm đau.
- Bệnh lý và nhiễm trùng: Khô miệng là triệu chứng của nhiều bệnh lý như hội chứng Sjogren, HIV/AIDS, tiểu đường, bệnh Alzheimer, tăng huyết áp, viêm khớp dạng thấp, bệnh Parkinson, đột quỵ và quai bị.
- Tác dụng phụ của phương pháp điều trị: Xạ trị và hóa trị (đặc biệt vùng đầu cổ) có thể làm thay đổi lượng và bản chất của nước bọt.
- Tổn thương thần kinh: Chấn thương hoặc phẫu thuật vùng đầu và cổ gây tổn thương dây thần kinh liên quan đến tuyến nước bọt.
Chẩn đoán và đối tượng nguy cơ
Khô miệng là một tình trạng sức khỏe rất phổ biến, có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi nhưng thường gặp hơn ở nữ giới.
Chẩn đoán:
Bác sĩ hoặc nha sĩ sẽ chẩn đoán khô miệng dựa trên:
- Kiểm tra miệng.
- Hỏi chi tiết về bệnh sử và tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng.
Phòng ngừa và điều trị khô miệng
Phòng ngừa và Cải thiện thói quen:
- Kích thích tiết nước bọt: Sử dụng kẹo cao su hoặc kẹo ngậm không đường.
- Giữ ẩm miệng: Uống nước thường xuyên, đặc biệt là trong và sau bữa ăn.
- Kiểm soát môi trường: Sử dụng máy làm ẩm không khí trong phòng ngủ.
- Hạn chế: Giảm các thức ăn và đồ uống có đường, có tính axit hoặc chứa caffein.
- Vệ sinh: Thăm khám nha khoa định kỳ để ngăn ngừa sâu răng.
- Hô hấp: Tập thói quen thở bằng mũi; điều trị chứng ngáy hoặc ngủ mở miệng.
Điều trị chuyên khoa:
Bác sĩ sẽ điều trị khô miệng bằng cách tập trung vào nguyên nhân gốc rễ:
- Điều chỉnh thuốc: Nếu thuốc là nguyên nhân, bác sĩ có thể thay đổi liều lượng hoặc đổi sang loại thuốc khác ít gây khô miệng hơn.
- Sản phẩm dưỡng ẩm miệng: Chỉ định sử dụng các sản phẩm theo toa hoặc không theo toa như nước súc miệng, nước bọt nhân tạo hoặc chất dưỡng ẩm để bôi trơn miệng.
- Các biện pháp hỗ trợ khác: Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ và uống nhiều nước để cải thiện tình trạng.
Nguồn: Tổng hợp
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả nên tham khảo ý kiến bác sĩ, dược sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
